Mutfak,  Yaşam

Doğal Sirke Fermantasyonu


Mantık çerçevesinde formül şudur:
-Meyve
-Şeker
-Maya
Sadece bu üçünü kullanarak yapılan sirkeler doğaldır. Yavaş fermente olur, alkolleşme olmaz. Nohut, bulgur gibi ürünlerin koyulması süreci hızlandırır bu alkolleşmeye yol açar ve sirke anası oluşumu gözlenmez.
Sirke anası oluşması sirkenin iyi bir durumda olduğunu gösterir ve çok değerlidir. Anayı saklayıp tekrar sirke kurulacağı zaman maya olarak kullanılabilir.
Meyveler ilaçsız ve çürüklerinden ayıklanmış olmalıdır. Mümkünse karbonatla ovulabilir. Ya da sirkeli suda bekletilerek kabuklarında mikroplardan temizlenebilir ki kabuklar da kullanılsın. Çekirdekleri dahi koyulabilir sıkıntı olmaz. Meyveler ne kadar küçük doğranırsa şekerini salması o kadar kolaylaşır.
Meyvenin tatlılık oranına göre içine litre başı 2-3 kaşık şeker ya da bal eklenir. Pekmez ekleyenler de oluyor. Ayriyeten meyvenin sadece kabukları bile olsa süreç güzel götürülürse sirke oluşur.
Meyve çeşitliliği değişkenlik gösterebilir. Birkaç çeşit bir arada da kullanılabilir. Sirkenin besleyiciliği artsın diye kuşburnu, çörekotu gibi besinler de eklenebilir. Her meyvenin kendine has faydaları var buna göre meyve tercihi yapılabilir. Ben ayvadan yaptım. Başlıca sindirim ve bağışıklık sistemine faydaları mevcut.
Cam bir kavanoz tercih edilmeli zira birkaç ay içinde duracak. Mantıken bakıldığında fermantasyon işlemi bakterilerin sürdüğü bir durum. Her canlı oksijene ihtiyaç duyduğu gibi bakterilerinde havaya ihtiyacı vardır. Bu yüzden kavanozun kapağı kapatılmaz hava geçiren bir örtü ile örtülür. Sabitlemek için ip ya da lastik de kullanılır. Bu örtü genelde tülbent gibi ince bir kumaş olur. Hatta ortamın temizliğinden eminseniz kapak üstünde, tam kapatmadan bıraksanız da olur. Maksat içine sinek, toz gibi şeylerin girmemesi ve hava alır olmasıdır.

Sirkeyi kurarken içine bir çimdik tuz ekleyeni gördüm. Lakin ben koymadım sanırım meyveler şekerini bırakana kadar bozulmasın diye.  Bu fermantasyonu yavaşlatır ve bir ay sonra sirkeniz olmuş diye bakarsınız lakin henüz alkolleşme durumda olabilir. Bu konularda profesyonel değilim. Araştırma ve paylaşan hanımlardan gözlemlerimden, öğrendiklerimden bir derleme olarak bu yazıyı yazıyorum.

Fermantasyon işlemlerinin hepsinde az da olsa alkolleşme olur. Tabi bunu kesin şekilde fark edemeyiz. Alkol buharlaşan bir sıvı olduğu için bekledikçe buharlaşır. Kolonyanın elimizde kalmaması gibi. Sirke de ne kadar bekletilirse alkol kaybolur ve sirkenin tadı daha keskinleşir.

Kullanılan su içme suyu olmalıdır. Musluk suyunun kaynatıp soğutarak yapan hanımlarda mevcut lakin bu suyun içindeki klor gibi maddelerin yok olacağı kesin olmaz. Mümkünse arıtma su kullanılmalıdır.

Meyveler kavanozun 4’te 3’ünü kaplamalıdır. Su kavanozun başından bir iki parmak altına kadar doldurulur. Meyve ve su birkaç gün serin yerde bekletilebilir. Mayası koyulmadan önce meyveler suya şekerini vermiş olur ve bakteriler için mükemmel bir ortam oluşur. Ama bu şart değildir. En önemli püf noktası sirkeleşme başlayana kadar her gün karıştırmaktır. Bu da şekerliliğin hamojen oluşması içindir. Kef ve hatta küf oluşumunu engellemek için iki hafta kadar her gün karıştırma yapılmalıdır. Eğer suyun üstünde beyaz kefler oluşursa bir zararı yoktur. Atılıp süreç gözlenmeye devam edilir. Eğer yeşilsi küfler varsa kullanılmaz çöp olmuştur.

Ana oluşumu gözlediğiniz sirkenizi karıştırmak gerekmez. Hazır olduğunu kokusundan ve tadından da anlarsınız. En son süzme zamanı ana farklı bir kaba alınır. Dilerseniz hemen kullanılmayacaksa buzlukta da bekleyebilir. Meyveler süzülüp sıvı cam şişe de saklanır. Güneş görmeyen bir yerde saklanır.

Afiyet şifa olsun.

Kısaca kurulum

Meyveler iyice temizlenip doğranır. Kavanozun 3/4 unu kaplayacak şekilde bir şişeye alınır. Litre başı 2-3 kaşık şeker ilave edilir ve suyla doldurulur. Bir kaşık sirke veya sirke anası eklenir. Kapak yerine tülbent ile örtülüp hava alması sağlanır. Her gün en az bir kere karıştırılmalıdır. İki hafta kadar karıştırmak yeterli olur. Muhtemelen sirke oluşumu bir ay sürer lakin alkolün gitmesi ve ana oluşumu için üç aya kadar beklenebilir. Ne kadar beklerse sirke o kadar keskin olur anası bir o kadar büyür ama sirke de azalma gözlenir.

Sirke nerelerde kullanılır?

Mutfak: Salatalar, turşu, hamur işleri, et marine, sebze-meyve temizliği

Temizlik: Yüzey temizliği, kireç ve yağ çözücü, makine ve leke temizliği

Sağlık & Bakım: Bağışıklık, boğaz ağrısı, cilt & saç bakımı, kilo kontrolü

Bahçe: Böcek kovucu, yabani ot önleyici, bitki besini

Evcil Hayvanlar: Pire kovucu, koku giderici